Ho?c gia? Viê?t Nam: Ca?ch ma?ng Tan H??i a?nh h???ng sau s??c ?ê?n phong tra?o gia?i pho?ng dan t??c ?? Trung Qu??c va? chau A?

Ba? Tri?nh Thi? H??ng

Sau chiê?n tranh Nha Phiê?n n?m 1840, Trung Qu??c da?n sa va?o xa? h??i n??a thu??c ?i?a n??a phong kiê?n, ca?c th? l?c  ph??ng Tay tàn b?o xam l???c ch? ?? phong ki?n Trung Qu?c suy tàn,  th??i na?t kh?ng co? n?ng l??c, ?a?t n???c lam va?o tình c?nh chiê?n tranh loa?n la?c, nhan dan ?o?i re?t, nhan dan va? dan t??c Trung Hoa ?a? ph?i ch?u ??ng c?nh ?au th??ng sau s?c ch?a t?ng có. N?m 1911, ca?c nha? ca?ch ma?ng, tiêu biê?u la? T?n Trung S?n ?a? pha?t ???ng Ca?ch ma?ng Tan H??i la?m cha?n ???ng thê? gi??i, kh?i x??ng ca?c thay ???i xa? h??i ch?a t??ng có ?? Trung Qu??c. N?m nay  ky? niê?m 110 n?m Ca?ch ma?ng Tan H??i, ca?c n?i t?i Trung Qu??c t? ch?c t???ng niê?m T?n Trung S?n va? ca?c nha? ti?n b?i ca?ch ma?ng khác  cu?ng nh? c?ng tra?ng li?ch s?? cu?a ho? d???i nhi?u hi?nh th??c kha?c nhau.

? Vi?t Nam, T?n Trung S?n ???c nhi?u nhà nghiên c?u ?? c?p trên m?t s? ph??ng di?n nh? gi?i thi?u v? cu?c ??i, than th? s? nghi?p, v? Ch? ngh?a Tam dan, v? cách m?ng Tan H?i, v? ?nh h??ng c?a T?n Trung S?n ??i v?i cách m?ng và các nhà ti?n b?i cách m?ng Vi?t Nam. Tr??ng phòng T?p chí Tri?t h?c, Vi?n Tri?t h?c thu?c Vi?n Hàn lam Khoa h?c x? h?i Vi?t Nam Tri?nh Thi? H??ng la? m??t trong ra?t nhiê?u ho?c gia? Viê?t Nam nghiên c??u vê? T?n Trung S?n va? Ca?ch ma?ng Tan H??i. Trong g?n chu?c n?m qua, nhiê?u ta?p san cu?a Viê?t Nam ?a? ??ng nh?ng bài vi?t nghiên c??u c?a bà vê? T?n Trung S?n nh?“S? khác nhau gi?a t? t??ng H? Chí Minh v?i ch? ngh?a tam dan c?a T?n Trung S?n” va?“T? t??ng v? t? do và bình ??ng trong ch? ngh?a dan quy?n c?a T?n Trung S?n”.

Vê? Ca?ch ma?ng Tan H??i, ba? Tri?nh Thi? H??ng cho r??ng, trong th??i k? thù trong gi?c ngoài, ta?t ca? nh??ng ng???i quan tam tiê?n ??? va? s?? pha?n qu??c gia va? dan t??c ?ê?u v? cu?ng ?au xót nha?n ra r??ng, mu??n giành ???c ???c la?p dan t??c, gia?i pho?ng nhan dan va? làm cho dan giàu n??c m?nh  thi? ca?n pha?i la?t ??? ách th??ng tri? cu?a chê? ??? phong ki?n, ???i m??i c?n ba?n xa? h??i Trung Qu??c. Do ?o?, Ca?ch ma?ng Tan H??i ?a? bu?ng pha?t. Ca?ch ma?ng Tan H??i co? y? nghi?a li?ch s?? to l?n.

Ba? Tri?nh Thi? H??ng nêu ro?,“Cách m?ng Tan H?i do T?n Trung S?n l?nh ??o là cu?c cách m?ng l?t ?? ch? ?? phong ki?n t?n t?i hàng nghìn n?m ? Trung Qu?c, l?p nên Trung Hoa Dan qu?c, m?t ch? ?? m?i,  ph??ng th?c s?n xu?t m?i, c?ng nh? ph??ng th?c quan h? gi?a con ng??i v?i con ng??i m?i. Có th? nói, cu?c Cách m?ng Tan H?i ?? t?o ra s? thay ??i x? h?i ch?a t?ng có ? Trung Qu?c. Cu?c cách m?ng này kh?ng ch? ph?n ánh nguy?n v?ng tha thi?t c?a nhan dan Trung Qu?c mong mu?n có ???c m?t ch? ?? x? h?i m?i t?t ??p h?n, mà còn ph?n ánh b??c chuy?n t?t y?u c?a l?ch s?, b??c chuy?n t? ch? ?? c? sang ch? ?? m?i. H?n n??a, Cu?c cách m?ng Tan H?i có y ngh?a to l?n trong vi?c t?o c? s?, ti?n ?? v? tinh th?n c?ng nh? kinh nghi?m th?c ti?n cho phong trào ??u tranh giành ??c l?p c?a Trung Qu?c sau này”.

Th?ng l?i c?a cu??c ca?ch ma?ng Tan H??i n?m 1911  kh?ng ch? kê?t thu?c chê? ??? quan chu? chuyên chê? t??n ta?i h?n 2.000 n?m ta?i Trung Qu??c, gia?ng ?o?n n?ng n? va?o chu? nghi?a ?ê? qu??c, ma? co?n la?m ch?n ??ng  ph??ng ??ng, th??c ti?nh chau A?. Cu?c Cách m?ng Tan H?i n?m 1911 ?? có ?nh h??ng l?n ??n phong trào gi?i phóng dan t?c ? chau á nh?  In-??-nê-xi-a, ?n ??, Thái Lan và nh?t là ??i v?i Vi?t Nam, ???c biê?t truy?n c?m h?ng to l?n cho tinh th?n ??u tranh c?a  ca?c nha? ca?ch ma?ng Viê?t Nam nh? Phan B??i Chau, H?? Chi? Minh.…

Ba? Tri?nh Thi? H??ng cho biê?t,“Trong nh?ng n?m cu?i th? k? XIX ??u th? k? XX ? Vi?t Nam, khi các phong trào yêu n??c ch?ng th?c dan Pháp n? ra m?nh m? nh?ng la?i b? t?c vì kh?ng tìm ???c con ???ng ?úng ??n, thì s? thành c?ng c?a Cách m?ng Tan H?i do T?n Trung S?n l?nh ??o nh? m?t làn gió m?i th?i bùng ng?n l?a cách m?ng trong m?i con ng??i Vi?t Nam yêu n??c. ??ng th?i, c?ng m? ra con ???ng m?i, l?i thoát m?i cho phong trào cách m?ng Vi?t Nam; c? v?, khích l? cách m?ng Vi?t Nam trong cu?c ??u tranh ch??ng ch? ?? phong ki?n và th?c dan Pháp. S? thành c?ng c?a cách m?ng Tan H?i c?ng thu hút nhi?u thanh niên Vi?t Nam tiên ti?n sang Trung Qu?c h?c t?p, ho?t ??ng cách m?ng, ?i?n hình là Phan B?i Chau, Phan Chu Trinh, H? Chí Minh,... ??c bi?t, nh?ng thành c?ng và h?n ch? c?a Cách m?ng Tan H?i là bài h?c kinh nghi?m quy báu cho phong trào cách m?ng trên th? gi?i, Vi?t Nam c?ng h?c ???c nhi?u bài h?c t? cu?c cách m?ng này”.