?i?n h?t nhan là ngu?n ?i?n kh?ng phát th?i khí nhà kính CO2, kh?ng gay ? nhi?m m?i tr??ng và góp ph?n b?o ??m an ninh n?ng l??ng qu?c gia. Vi?c phát tri?n n?ng l??ng h?t nhan ?? tr? thành l?a ch?n chung c?a t?t c? các n??c nh?m ?ng phó v?i bi?n ??i khí h?u toàn c?u. Tháng 11/2024, Qu?c h?i Vi?t Nam ?? ??ng y ti?p t?c th?c hi?n ch? tr??ng ??u t? d? án ?i?n h?t nhan Ninh Thu?n sau nhi?u n?m t?m d?ng. K? t? ?ó ??n nay, c?ng tác xúc ti?n ??u t?, chu?n b? xay d?ng ???c ??c thúc h?t s?c kh?n tr??ng, thu hút nhi?u s? quan tam c?a d? lu?n.

Trao ??i v?i ?ài Phát thanh Truy?n hình Trung ??ng Trung Qu?c, Giáo s? - Ti?n s? khoa h?c (GS. TSKH) Nguy?n M?i, Ch? t?ch Hi?p h?i Doanh nghi?p ??u t? n??c ngoài (VAFIE) cho bi?t, t? cách ?ay h?n ch?c n?m, Vi?t Nam ?? chu?n b? k? l??ng cho d? án ?i?n h?t nhan này, tuy nhiên vì nhi?u can nh?c mà ?? t?m ho?n, thay vào ?ó ?u tiên phát tri?n các d? án n?ng l??ng tái t?o nh? ?i?n gió, ?i?n m?t tr?i... Tr??c nhu c?u tiêu th? ?i?n ???c d? báo s? ti?p t?c t?ng cao, v?a qua Qu?c h?i Vi?t Nam ?? quy?t ngh? ti?p t?c th?c hi?n ch? tr??ng ??u t? ?i?n h?t nhan Ninh Thu?n, sau 8 n?m t?m d?ng d? án.

“Các ngu?n n?ng l??ng hi?n nay t?i Vi?t Nam, k? c? n?ng l??ng tái t?o, có th? kh?ng ?áp ?ng ???c nhu c?u trong n??c c? v? s? l??ng và ch?t l??ng, nh?t là khi Vi?t Nam c?n ??m b?o n?ng l??ng ?? thu hút ??u t? n??c ngoài và t? s?n xu?t phát tri?n c?ng nghi?p bán d?n, trí tu? nhan t?o (AI) và các c?ng ngh? t??ng lai khác - n?i các trung tam d? li?u l?n ?òi h?i ngu?n n?ng l??ng l?n và ?n ??nh. Vi?c phát tri?n ngu?n ?i?n h?t nhan s? ?a d?ng ngu?n cung, b?o ??m an ninh n?ng l??ng và ??ng th?i chuy?n d?ch sang n?ng l??ng xanh, giúp Vi?t Nam ??t m?c tiêu phát th?i ròng khí nhà kính b?ng 0 vào 2050 theo cam k?t t?i COP26,” GS. TSKH Nguy?n M?i phan tích.

Theo v? chuyên gia, vi?c ??a d? án ?i?n h?t nhan tr? l?i còn m? ra các c? h?i h?p tác qu?c t? m?i trong l?nh v?c này. Sau g?n ch?c n?m ti?p t?c nghiên c?u phát tri?n, c?ng ngh? h?t nhan trên th? gi?i ?? b??c vào giai ?o?n an toàn h?n r?t nhi?u. ?áng chú y, c?ng ngh? lò ph?n ?ng h?t nhan th? h? th? t? ???c cho là ?? gi?i quy?t d?t ?i?m ???c m?i lo ng?i v? s? c? trong v?n hành, t?ng là ly do khi?n ngành c?ng nghi?p h?t nhan th? gi?i ch?ng l?i su?t nhi?u n?m. N?i b?t nh? tháng 12/2023, Nhà máy ?i?n h?t nhan th? h? th? 4 ??u tiên trên th? gi?i ?? ???c ??a vào ho?t ??ng th??ng m?i t?i S?n ??ng, Trung Qu?c. Nhà máy ?i?n h?t nhan Shidaowan s? d?ng lò ph?n ?ng làm mát b?ng khí nhi?t ?? cao, theo ly thuy?t thì cho dù x?y ra s? c? ??t xu?t ho?c thiên tai, tr??ng h?p m?i h? th?ng thao tác ng?ng ho?t ??ng thì lò ph?n ?ng v?n an toàn theo các quy lu?t v?t ly t? nhiên.

“T?i th?i ?i?m này, c?ng ngh? h?t nhan m?i ??m b?o an ninh h?n nhi?u so v?i cách ?ay 10-12 n?m. Vì v?y khi Vi?t Nam làm ?i?n h?t nhan thì có th? l?a ch?n h?p tác v?i nh?ng n??c có c?ng ngh? h?t nhan an toàn nh?t,” GS. TSKH Nguy?n M?i cho hay.

Khi ???c h?i v? tri?n v?ng h?p tác gi?a Vi?t Nam và Trung Qu?c trong l?nh v?c này, v? chuyên gia kh?ng ??nh: T? m?t qu?c gia ph?i nh?p kh?u c?ng ngh? h?t nhan, Trung Qu?c hi?n ?? làm ch? c?ng ngh? và ?ang m? r?ng v?i t?c ?? nhanh nh?t th? gi?i. Theo Hi?p h?i H?t nhan Th? gi?i, tính ??n 8/2024, Trung Qu?c có 56 lò ph?n ?ng h?t nhan ?ang ho?t ??ng v?i t?ng c?ng su?t 54,3 GW và 30 lò ph?n ?ng khác ?ang trong quá trình xay d?ng v?i t?ng c?ng su?t 32,5 GW, th?i gian xay d?ng trung bình nhanh h?n nhi?u so v?i các n??c khác. Th?m chí, theo m?t nghiên c?u n?m 2024 c?a T? ch?c C?ng ngh? Th?ng tin và ??i m?i có tr? s? t?i Washington, Trung Qu?c ?ang ?i tr??c M? 15 n?m v? phát tri?n n?ng l??ng h?t nhan c?ng ngh? cao.

“Trung Qu?c, M?, Nh?t B?n, Pháp… ??u là nh?ng n??c mà Vi?t Nam có th? h?p tác. Kh?ng ph?i là h?p tác xay d?ng c? nhà máy thì c?ng là h?p tác trong m?t s? h?ng m?c, vì kh?i l??ng c?ng vi?c c?a m?t d? án ?i?n h?t nhan là r?t kh?ng l?, c?n r?t nhi?u bên tham gia,” GS. TSKH Nguy?n M?i kh?ng ??nh.

V? chuyên gia nh?n m?nh, nh?ng n?m g?n ?ay Trung Qu?c t?ng t?c ??u t? vào Vi?t Nam, trong ?ó có r?t nhi?u d? án thu?c l?nh v?c n?ng l??ng v?i hi?u qu? t?t, ???c phía ??i tác Vi?t Nam ghi nh?n. Là m?t chuyên gia hàng ??u v? ??u t? n??c ngoài t?i Vi?t Nam, ?ng th?ng th?n bày t? quan ?i?m:

“M?t s? ng??i có ??nh ki?n v?i ??u t? t? Trung Qu?c v?i nh?ng l?p lu?n nh? ?nh h??ng ??n m?i tr??ng, thi?t b? máy móc kh?ng hi?n ??i… T?i ?? nh?c ?i nh?c l?i r?t nhi?u l?n, r?ng nh?ng ??nh ki?n ?ó là kh?ng có c? s?. Trung Qu?c là m?t c??ng qu?c kinh t? l?n th? hai th? gi?i và làm ch? r?t nhi?u c?ng ngh? hi?n ??i, hoàn toàn có kh? n?ng cung c?p c?ng ngh? d?ch v? ch?t l??ng cao. V?n ?? ? ?ay là Vi?t Nam l?a ch?n cái gì mà mình c?n, kh?ng ai có th? ép bu?c ch?n th? mà mình kh?ng mu?n. Kh?ng nên có b?t c? ??nh ki?n nào v?i ??u t? t? Trung Qu?c, thay vào ?ó nên ch? ??ng h?n, l?a ch?n hình th?c h?p tác hi?u qu?, phù h?p v?i l?i ích c?a c? hai bên”.

?i?n h?t nhan là xu th? chung c?a th? gi?i tr??c nhu c?u n?ng l??ng s?ch, b?n v?ng. Trong b?i c?nh Vi?t Nam h??ng t?i m?c tiêu ??m b?o an ninh n?ng l??ng cho phát tri?n kinh t? x? h?i và b?o v? m?i tr??ng, vi?c s? d?ng ?i?n h?t nhan là l?a ch?n t?t y?u. Vi?c th?c hi?n d? án ?i?n h?t nhan còn là c? h?i ?? nang cao ti?m l?c khoa h?c-c?ng ngh? qu?c gia, giúp Vi?t Nam tham gia chu?i cung ?ng c?ng nghi?p ?i?n h?t nhan toàn c?u. Nhi?u chuyên gia n?ng l??ng Vi?t Nam cho r?ng, kinh nghi?m phong phú và chi?n l??c phát tri?n ?i?n h?t nhan ch? ??ng ? Trung Qu?c là m?t trong nh?ng c? s? tham kh?o h?u ích ??i v?i s? phát tri?n c?a ngành c?ng ngh? n?ng l??ng t?i Vi?t Nam./.

Phóng viên: Thanh Xuan

Ngu?n: CMG